ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ
Η καλλιέργεια του αμπελιού χάνεται στα βάθη των χιλιετιών. Μαζί και η ιστορία τού κρασιού, που είναι αυταπόδεικτα το κυριότερο παραγόμενο προϊόν από τον καρπό της αμπέλου. Στη μακρόχρονη ιστορία του πάνω στη γη ο άνθρωπος βελτίωσε σημαντικά την αμπελοκαλλιέργεια και συνάμα τελειοποίησε την επεξεργασία του καρπού και την οινοποίηση.
Το κρασί και το αμπέλι σταδιακά κατέκτησαν εξέχουσα θέση στη ζωή των ανθρώπων και έγιναν στοιχείο και ένδειξη πολιτισμού. Εκτός της δεδομένης συνεισφοράς τους στην οικονομία της κάθε κοινωνίας ταυτίστηκαν με συμβολικές έννοιες των διάφορων πολιτισμών, άγγιξαν τα όρια του μυστικισμού και συνέβαλαν δραστικά στην απελευθέρωση του πνεύματος. Έτσι συνδέθηκαν άρρηκτα με τη ζωή των ανθρώπων και τις δραστηριότητές τους.
Από την αρχή της ύπαρξής του το κρασί συντροφεύει τον άνθρωπο ως μια καθημερινή απόλαυση αλλά και κάθε εκδήλωση λιγότερο ή περισσότερο σημαντική. Παρόν στη χαρά, στη λύπη, στη γιορτή, στις τελετές κ.λ.π. Δεν είναι τυχαίο ότι μια εκδοχή της ετυμολογίας της αρχαίας λέξης «οίνος» είναι πως σημαίνει αγαπητός.
Δηλωτικό της μεγάλης του αξίας αλλά και της καθημερινής του εμπλοκής στη ζωή των ανθρώπων, εδώ και χιλιάδες χρόνια, είναι οι παραστάσεις στα αρχαία αγγεία , οι αναφορές σε κείμενα λογοτεχνικά και εκκλησιαστικά, σε δημοτικά τραγούδια και παροιμίες και σχεδόν σε κάθε μορφή τέχνης. Το αμπέλι, το σταφύλι και το κρασί υπάρχουν σε όλη την ιστορία των ανθρώπινων έργων και δικαιολογημένα λογίζονται ως στοιχεία ενδεικτικά πολιτισμού. Το μαρτυρούν τα ευρήματα από τη Μεσοποταμία , την αρχαία Αίγυπτο, την Ελλάδα. Επίσης οι τριακόσιες και πλέον λέξεις σχετικές με το κρασί και την αμπελοκαλλιέργεια που απαντώνται στους αρχαίους συγγραφείς. Αμπέλι και κρασί γίνονται με τον καιρό σύμβολο σοφίας και ευημερίας για τους ανθρώπους. Το συμπόσιον, επακόλουθο των Διονυσιακών εορτασμών, φτάνει στις μέρες μας διατηρώντας το συμβολισμό της στενής φιλίας και επικοινωνίας των συνδαιτυμόνων.
Σημαντική είναι η συμμετοχή του αμπελιού και του κρασιού και στις θρησκείες. Από τον Όμηρο μέχρι τις μέρες μας το αμπέλι αποτελεί ισχυρό σύμβολο και το κρασί είναι αναπόσπαστο κομμάτι των θρησκευτικών τελετών. Με μεγαλειώδη τρόπο η ιερή παράδοση μέσα από το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας μετουσιώνει τον οίνο σε αίμα Θεού. Ένας συμβολισμός που γεφυρώνει το Διόνυσο με το Μυστικό Δείπνο και μας οδηγεί στον προστάτη άγιο Τρύφωνα. Εξάλλου ανέκαθεν ο οίνος εθεωρείτο, στην ορθή του χρήση, μαζί με το σιτάρι και το λάδι, δώρο Θεού στους ανθρώπους.(ψαλμ.δ’8)
Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν τη μακραίωνη οινική παράδοση των Ελλήνων. Το ότι ένα σημαντικό κομμάτι της παράδοσης αυτής αποτελεί και η περιοχή μας το καταδεικνύει αφενός η ενασχόληση των κατοίκων με την αμπελοκαλλιέργεια και αφετέρου η απλή παρατηρητική ματιά του επισκέπτη στον ορίζοντα της περιοχής, η οποία είναι κεντημένη με κάθε είδους και ποικιλίας αμπελώνες. Αυτό ήταν και το έναυσμα για να αποτελέσουν το αμπέλι και το κρασί θέμα της εργασίας που πραγματεύονται οι μαθητές/τριες της ΣΤ΄ τάξης στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης. Εξάλλου πιστεύω ότι το σχολείο πρέπει να αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στη γνώση και στη ζωή , κρατώντας ταυτόχρονα ανοιχτές τις πόρτες του στην κοινωνία.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει στόχο να βάλει τα παιδιά σε ένα δρόμο αναζήτησης αλλά και σύνδεσης των γνώσεων με την τοπική παράδοση και οικονομία. Συγχρόνως να εμφυσήσει στους μαθητές και μαθήτριες την αγάπη για τη φύση , το σεβασμό στο περιβάλλον και να ενισχύσει την εκτίμησή τους στα προϊόντα που παράγει ο τόπος τους. Μαζί μ’αυτά φιλοδοξεί να εδραιώσει μέσα τους ιδέες για καλύτερη ανάπτυξη, να τους φέρει σε επαφή με τις αρχές της αειφορίας, της βιολογικής καλλιέργειας, της επιστημονικής κατάρτισης και της ορθολογικής χρήσης της τεχνολογίας. Και φυσικά να τους οδηγήσει να μελετήσουν, επιδεικνύοντας βέβαια πάντοτε τον απαραίτητο σεβασμό, την παράδοση των ανθρώπων και του τόπου αναφορικά με το αντικείμενο της εργασίας.
Στην επίτευξη των στόχων κεφαλαιώδη ρόλο παίζει η μέθοδος που εφαρμόζεται. Το πρόγραμμα προσπαθεί να φέρει σε επαφή τους μαθητές/τριες με το θέμα διαχέοντας τη γνώση σε όσο περισσότερους επιστημονικούς τομείς είναι εφικτό. Μέσα από τη δημιουργική έκφραση χρησιμοποιούν και κατανοούν γνώσεις από διαφορετικά μαθήματα και ταυτόχρονα καινούρια γνώση εξακτινώνεται προς αυτά δημιουργώντας μια αμφίδρομη μαθησιακή διαδικασία. Βασικό εργαλείο της προσπάθειας αυτής είναι η εργασία σε ομάδες στηριγμένη πάνω στη βάση της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου. Αξιοποιούνται και συνδυάζονται τεχνικές μάθησης όπως είναι η παρατήρηση, η συνέντευξη, ο πειραματισμός, η έρευνα πεδίου, η επίλυση προβλημάτων και πολλές άλλες. Κυρίως χρησιμοποιούνται οι επισκέψεις σε άμεση συνάφεια με την πρακτική εφαρμογή. Έτσι τα παιδιά ενισχύουν ποικίλες δεξιότητες αναφορικά με το γνωστικό αντικείμενο και παράλληλα γίνονται ικανότερα σε όλους τους τομείς αφού το πρόγραμμα λειτουργεί μέσα σε διαθεματικό και διεπιστημονικό πλαίσιο. Θα ήταν επίσης παράλειψη η μη αναφορά μου στην ενίσχυση της ομαδικότητας μέσα από την κατανόηση της ανάγκης για συνεργασία αλλά και της διασκέδασης μέσα από τις ευχάριστες δραστηριότητες.
Πιστεύω πως, ιδιαίτερα στις μέρες μας που το μέλλον δεν φαίνεται καθόλου φωτεινό-αισιόδοξο, τέτοιες δράσεις μπορούν να δημιουργήσουν φως στις παιδικές ψυχές και αισιόδοξη προοπτική για το αύριο. Ίσως παράλληλα να μπει και ο σπόρος για καλύτερη αξιοποίηση των πόρων του τόπου , με μεγαλύτερη αγάπη και σεβασμό, για ευημερία και προκοπή των ατόμων και του συνόλου. Μπορεί αυτός ο σπόρος να μείνει ζεστός και κάποια στιγμή να καρπίσει , να γεννήσει νέους αμπελουργούς ,οινοποιούς και επιστήμονες του κλάδου αυτού. Είναι η «μητέρα Γη» ο δρόμος που θα μας οδηγήσει μπροστά; Ίσως αξίζει να στρέψουμε το βλέμμα μας ξανά πάνω της και στον πλούτο που υπάρχει κρυμμένος στα σπλάχνα της.
Ανδρεάδης Κωνσταντίνος